Prawo jazdy

Dokumentem stwierdzającym posiadanie uprawnienia do kierowania motorowerem, pojazdem silnikowym lub zespołem pojazdów składającym się z pojazdu silnikowego i przyczepy lub naczepy jest:

  1)  wydane w kraju:

a)  prawo jazdy,

   Prawo jazdy stwierdza posiadanie uprawnienia do kierowania odpowiednio motorowerem, pojazdem silnikowym lub zespołem pojazdów:                  1)  na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;                  2)  w ruchu międzynarodowym na terytorium:                  a)  państw-stron Konwencji - z wyjątkiem kierowania motorowerem lub ciągnikiem rolniczym,                 b)  państwa członkowskiego Unii Europejskiej, Konfederacji Szwajcarskiej lub państwa członkowskiego Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym - z wyjątkiem kierowania ciągnikiem rolniczym.

b)  pozwolenie wojskowe,

c)  międzynarodowe prawo jazdy;

            Międzynarodowe prawo jazdy, o którym mowa w art. 4 ust. 1 pkt 1 lit. c, stwierdza posiadanie uprawnienia do kierowania odpowiednim pojazdem silnikowym lub zespołem pojazdów w ruchu międzynarodowym na terytorium państw-stron Konwencji, o których mowa w art. 4 ust. 1 pkt 2 lit. a i b, z wyjątkiem kierowania ciągnikiem rolniczym. Międzynarodowe prawo jazdy jest ważne łącznie z krajowym prawem jazdy.

  2)  wydane za granicą:

a)  międzynarodowe prawo jazdy, określone w Konwencji o ruchu drogowym, podpisanej w Genewie dnia 19 września 1949 r. (Dz. U. z 1959 r. Nr 54, poz. 321 i 322),

b) krajowe lub międzynarodowe prawo jazdy, określone w Konwencji o ruchu drogowym, sporządzonej w Wiedniu dnia 8 listopada 1968 r. (Dz. U. z 1988 r. Nr 5, poz. 40 i 44),

Prawo jazdy stwierdza posiadanie uprawnienia do kierowania odpowiednim pojazdem silnikowym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w okresie 6 miesięcy od dnia rozpoczęcia stałego lub czasowego pobytu.

c)  krajowe prawo jazdy wydane w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej, Konfederacji Szwajcarskiej lub państwie członkowskim Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - stronie umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym;

  3)  zagraniczny dokument wojskowy, określony w umowach międzynarodowych, których stroną jest Rzeczpospolita Polska.

Zagraniczny dokument wojskowy stwierdza posiadanie uprawnienia do kierowania pojazdami na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w zakresie określonym w umowach międzynarodowych, których stroną jest Rzeczpospolita Polska.

Kierowca może posiadać tylko jedno ważne prawo jazdy. Przepis ten nie dotyczy międzynarodowego prawa jazdy oraz krajowego prawa jazdy osoby.

Na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej nie jest uznawane za ważne prawo jazdy wydane w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej, Konfederacji Szwajcarskiej lub państwie członkowskim Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - stronie umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, jeżeli na terytorium któregokolwiek z tych państw to prawo jazdy zostało zatrzymane lub czasowo albo na stałe cofnięto posiadane uprawnienie do kierowania pojazdem.

Prawo jazdy uprawnia do kierowania:
  1)  kategorii AM:

a)  motorowerem,

b)  czterokołowcem lekkim;

  2)  kategorii A1:

a)  motocyklem o pojemności skokowej silnika nieprzekraczającej 125 cm³, mocy nieprzekraczającej 11 kW i stosunku mocy do masy własnej nieprzekraczającym 0,1 kW/kg,

b)  motocyklem trójkołowym o mocy nieprzekraczającej 15 kW,

c)  pojazdami określonymi dla prawa jazdy kategorii AM;

  3)  kategorii A2:

a) motocyklem o mocy nieprzekraczającej 35 kW i stosunku mocy do masy własnej nieprzekraczającym 0,2 kW/kg, przy czym nie może on powstać w wyniku wprowadzenia zmian w pojeździe o mocy przekraczającej dwukrotność mocy tego motocykla,

b)  motocyklem trójkołowym o mocy nieprzekraczającej 15 kW,

c)  pojazdami określonymi dla prawa jazdy kategorii AM;

  4)  kategorii A:

a)  motocyklem,

b)  pojazdami określonymi dla prawa jazdy kategorii AM;

  5)  kategorii B1:

a)  czterokołowcem,

b)  pojazdami określonymi dla prawa jazdy kategorii AM;

  6)  kategorii B:

a)  pojazdem samochodowym o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 t, z wyjątkiem autobusu i motocykla,

b)  zespołem pojazdów złożonym z pojazdu, o którym mowa w lit. a, oraz z przyczepy lekkiej,

c)  zespołem pojazdów złożonym z pojazdu, o którym mowa w lit. a, oraz z przyczepy innej niż lekka, o ile łączna dopuszczalna masa całkowita zespołu tych pojazdów nie przekracza 4 250 kg,

Zespołem pojazdów, którego dopuszczalna masa całkowita przekracza 3,5 t, może kierować osoba, która zdała część praktyczną egzaminu państwowego, potwierdzoną wpisem do prawa jazdy.

d)  pojazdami określonymi dla prawa jazdy kategorii AM;

  7)  kategorii C1:

a)  pojazdem samochodowym o dopuszczalnej masie całkowitej przekraczającej 3,5 t i nieprzekraczającej 7,5 t, z wyjątkiem autobusu,

b)  zespołem pojazdów złożonym z pojazdu, o którym mowa w lit. a, oraz z przyczepy lekkiej,

c)  pojazdami określonymi dla prawa jazdy kategorii AM;

  8)  kategorii C:

a)  pojazdem samochodowym o dopuszczalnej masie całkowitej przekraczającej 3,5 t, z wyjątkiem autobusu,

b)  zespołem pojazdów złożonym z pojazdu, o którym mowa w lit. a, oraz z przyczepy lekkiej,

c)  pojazdami określonymi dla prawa jazdy kategorii AM;

  9)  kategorii D1:

a)  autobusem przeznaczonym konstrukcyjnie do przewozu nie więcej niż 17 osób łącznie z kierowcą, o długości nieprzekraczającej 8 m,

b)  zespołem pojazdów złożonym z pojazdu, o którym mowa w lit. a, oraz z przyczepy lekkiej,

c)  pojazdami określonymi dla prawa jazdy kategorii AM;

10)  kategorii D:

a)  autobusem,

b)  zespołem pojazdów złożonym z pojazdu, o którym mowa w lit. a, oraz z przyczepy lekkiej,

c)  pojazdami określonymi dla prawa jazdy kategorii AM;

11)  kategorii T:

a)  ciągnikiem rolniczym lub pojazdem wolnobieżnym,

b)  zespołem pojazdów złożonym z ciągnika rolniczego z przyczepą (przyczepami) lub pojazdem wolnobieżnym z przyczepą (przyczepami),

c)  pojazdami określonymi dla prawa jazdy kategorii AM;

12)  kategorii B+E, C+E lub D+E - pojazdem określonym odpowiednio w prawie jazdy kategorii B, C lub D, łącznie z przyczepą (przyczepami), przy czym w zakresie kategorii B+E dopuszczalna masa całkowita ciągniętej przyczepy nie może przekraczać 3,5 t;

13)  kategorii C1+E - zespołem pojazdów o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 12 t, składającym się z pojazdu ciągnącego określonego w prawie jazdy kategorii C1 i przyczepy;

14)  kategorii D1+E - zespołem pojazdów o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 12 t, składającym się z pojazdu ciągnącego określonego w prawie jazdy kategorii D1 i przyczepy;

15)  kategorii B i C1+E, B i D1+E, B i C+E lub B i D+E - zespołem pojazdów określonym w prawie jazdy kategorii B+E;

16)  kategorii C+E i D - zespołem pojazdów określonych w prawie jazdy kategorii D+E.

Dodatkowym warunkiem uzyskania prawa jazdy:

  1)  dla kategorii C, C1, D lub D1 - jest spełnienie wymagań określonych dla prawa jazdy kategorii B;

  2)  dla kategorii B+E, C+E, C1+E, D+E lub D1+E - jest spełnienie wymagań określonych odpowiednio dla praw jazdy kategorii B, C, C1, D lub D1.

Na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej prawo jazdy:

  1)  kategorii B, C1, C, D1 i D uprawnia do kierowania ciągnikiem rolniczym, pojazdem wolnobieżnym oraz zespołem złożonym z tego pojazdu i przyczepy lekkiej;

  2)  kategorii B+E, C1+E, C+E, D1+E i D+E uprawnia do kierowania zespołem pojazdów złożonym z ciągnika rolniczego z przyczepą (przyczepami) lub pojazdu wolnobieżnego z przyczepą (przyczepami);

   3)   kategorii AM, A1, A2 i A uprawnia do kierowania zespołem pojazdów złożonym z pojazdu określonego dla tej kategorii wraz z przyczepą.

Dokumentem stwierdzającym posiadanie uprawnienia do kierowania:

  1)  tramwajem - jest pozwolenie na kierowanie tramwajem; 

Kierujący tramwajem może posiadać tylko jedno ważne pozwolenie na kierowanie tramwajem

  2)   rowerem i wózkiem rowerowym - jest karta rowerowa lub prawo jazdy kategorii AM, A1, B1 lub T - w przypadku osób, które nie ukończyły 18 lat;

  3)  pojazdem zaprzęgowym - jest karta rowerowa lub prawo jazdy kategorii AM, A1, B1 lub T - w przypadku osób, które nie ukończyły 18 lat.

Wymagany minimalny wiek do kierowania wynosi:

  1)  14 lat - dla pojazdów określonych w prawie jazdy kategorii AM;

  2)  16 lat - dla pojazdów określonych w prawie jazdy kategorii A1, B1 i T;

  3)  18 lat - dla pojazdów określonych w prawie jazdy kategorii A2, B, B+E, C1 i C1+E;

  4)  20 lat - dla pojazdów określonych w prawie jazdy kategorii A, jeżeli osoba co najmniej od 2 lat posiada prawo jazdy kategorii A2;

  5)  21 lat - dla motocykli trójkołowych o mocy przekraczającej 15 kW, jeżeli osoba posiada prawo jazdy kategorii A;

  6)  21 lat - dla pojazdów określonych w prawie jazdy kategorii C, C+E, D1 i D1+E, z zastrzeżeniem ust. 2 pkt 1, ust. 3 pkt 2 oraz art. 9;

  7)  24 lata - dla pojazdów określonych w prawie jazdy kategorii:

a)  A - jeżeli osoba nie posiadała co najmniej przez 2 lata prawa jazdy kategorii A2,

b)  D i D+E, z zastrzeżeniem ust. 2 pkt 2, ust. 3 pkt 3 oraz art. 9;

  8)  21 lat - dla tramwaju;

  9)  15 lat - dla pojazdu zaprzęgowego;

10)  10 lat - dla roweru;

11)  ⁽³⁾ 17 lat - dla roweru wieloosobowego, roweru lub wózka rowerowego przewożących inną osobę;

12)  13 lat - dla jadącego po jezdni wózka inwalidzkiego;

13)  21 lat - dla kolejki turystycznej.

Osoba, która nie ukończyła 18 lat, może uzyskać prawo jazdy kategorii A1, B1 lub T za pisemną zgodą rodziców lub opiekunów.

Wymagany minimalny wiek do kierowania dla żołnierzy kierujących pojazdami Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej wynosi:

  1)  18 lat - dla pojazdów określonych w pozwoleniu wojskowym kategorii A, C i C+E;

  2)  19 lat - dla pojazdów określonych w pozwoleniu wojskowym kategorii D.

Dla funkcjonariuszy kierujących pojazdami Państwowej Straży Pożarnej, Policji oraz Straży Granicznej minimalny wiek do kierowania wynosi:

  1)  18 lat - dla pojazdów określonych w prawie jazdy kategorii A;

  2)  19 lat - dla pojazdów określonych w prawie jazdy kategorii C;

  3)  21 lat - dla pojazdów określonych w prawie jazdy kategorii D.

Dla osób, które uzyskały kwalifikację wstępną minimalny wiek do kierowania pojazdami określonymi w prawie jazdy kategorii:

  1)  C i C+E wynosi 18 lat;

  2)  D i D+E wynosi 21 lat.

Dla osób, które uzyskały kwalifikację wstępną przyspieszoną, minimalny wiek do kierowania pojazdami określonymi w prawie jazdy kategorii D i D+E wynosi:

  1)  23 lata lub

  2)  21 lat, z tym że taka osoba może kierować wyłącznie pojazdami wykonującymi regularne przewozy osób na liniach komunikacyjnych w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym na trasie nieprzekraczającej 50 km.

Prawo jazdy otrzymuje osoba, jeżeli:

  1)  osiągnęła wymagany dla danej kategorii wiek;

  2)  uzyskała orzeczenie lekarskie o braku przeciwwskazań zdrowotnych do kierowania pojazdem i orzeczenie psychologiczne o braku przeciwwskazań psychologicznych do kierowania pojazdem, o ile jest ono wymagane;

  3)  odbyła wymagane dla danej kategorii szkolenie;

  4)  zdała z wynikiem pozytywnym egzamin państwowy wymagany dla danej kategorii.

Prawo jazdy nie może być wydane osobie:

  1)  u której w wyniku badania lekarskiego stwierdzono aktywną formę uzależnienia od alkoholu lub środka działającego podobnie do alkoholu;

  2)  w stosunku do której orzeczony został - prawomocnym wyrokiem sądu, orzeczeniem kolegium do spraw wykroczeń lub orzeczeniem innego organu uprawnionego do orzekania w sprawach o wykroczenia w trybie dyscyplinarnym - zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych - w okresie obowiązywania tego zakazu.

Okres próbny dla osoby, która po raz pierwszy uzyskała prawo jazdy kategorii B, trwa 2 lata, począwszy od dnia, w którym został jej wydany ten dokument.

W okresie próbnym kierowca jest obowiązany:

  1)  odbyć między 4 a 8 miesiącem, licząc od dnia otrzymania prawa jazdy:

a)  kurs dokształcający w zakresie bezpieczeństwa ruchu drogowego,

b)  praktyczne szkolenie w zakresie zagrożeń w ruchu drogowym;

  2)  przedstawić staroście zaświadczenia o ukończeniu szkolenia i kursu, o których mowa w pkt 1, przed upływem 8 miesiąca, licząc od dnia otrzymania prawa jazdy;

  3)  kierować wyłącznie pojazdem samochodowym oznakowanym z tyłu i z przodu okrągłą nalepką barwy białej z zielonym symbolem liścia klonowego - przez pierwsze 8 miesięcy tego okresu.

W okresie próbnym, przed upływem 8 miesiąca, licząc od dnia otrzymania prawa jazdy, kierującemu pojazdem zabrania się:

  1)  przekraczania prędkości 50 km/h na obszarze zabudowanym, 80 km/h poza obszarem zabudowanym oraz 100 km/h na autostradzie i drodze ekspresowej dwujezdniowej;

  2)  kierowania pojazdem nieoznakowanym w sposób, o którym mowa w ust. 2 pkt 3;

  3)  podejmowania pracy zarobkowej w charakterze kierowcy pojazdu określonego w prawie jazdy kategorii B;

  4)  osobistego wykonywania działalności gospodarczej polegającej na kierowaniu pojazdem określonym dla prawa jazdy kategorii B.